4 ข้อต้องรู้ เบื้องหลังภาพม้าแห่งชาติจีน

Last updated: 3 พ.ย. 2563 |

คนไทยเรียก ‘ภาพม้ามงคล’ แต่คนจีนเรียกแค่ ‘ภาพม้า’ หนึ่งในภาพเขียนที่ดังที่สุดของจีน จากปลายพู่กันของ สวีเปยหง ผู้สร้างสรรค์ภาพม้าที่ไม่ใช่วัตถุมงคล แต่เป็นภาพม้าที่เปี่ยมไปด้วยจิตวิญญาณกล้าหาญของชาวจีน ...

01 สวีเปยหง

สวีเปยหง (徐悲鸿 - Xu Beihong ; 1895-1953) เป็นจิตรกรที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งของจีน ถือเป็นบิดาแห่งศิลปะจีนสมัยใหม่ ผู้วางรากฐานการศึกษาด้านศิลปะอย่างเป็นระบบให้กับชาวจีน เหมือนกับที่อาจารย์ ศิลป์ พีระศรี มีคุณูปการต่อวงการศิลปะของไทยเรา

จิตรกรชาวจีนสวีเปยหงผู้วาดม้าแปดตัว-xubeihong

อ.สวีเป็นคนรู้ตัวเร็ว ตั้งแต่เด็กรู้ว่าตัวเองชอบวาดรูป เลยย้ายจากเมืองเจียงซู บ้านเกิดในชนบท เข้ามาในนครเซี่ยงไฮ้ เมืองที่หรูหราฟู่ฟ่า เจริญที่สุดในจีน จนได้ฉายาว่า Paris of the East ในยุคนั้น แต่ด้วยความใฝ่รู้ เท่านั้นย่อมไม่พอ หลังจากนั้น อ.สวี ก็ไปเรียนต่อที่
ญี่ปุ่นและปารีส ตามลำดับ

มหานครปารีสในช่วง 1920 เป็นช่วงที่นักคิด นักเขียน ศิลปินมาชุมนุมกันมากมาย ทั้งเมืองเต็มไปด้วยผู้คน มีสีสัน โก้เก๋ เบ่งบานถึงขีดสุด และเป็น 8 ปีที่ปารีสนี้เองที่มีผลต่อมุมมอง และการถ่ายทอดศิลปะของอ. สวี เป็นอย่างมาก

เมื่อกลับมาที่แผ่นดินจีน อ.สวีก็เดินหน้าสอนหนังสือในมหาวิทยาลัย และร่วมก่อตั้งสถาบัน Central Academy of Fine Arts และสมาคม
China Artist Asscoiation

ในช่วงต้นศตวรรษที่20 ยุครอยต่อระหว่างการปกครองระบอบเก่าและใหม่ของจีน ศิลปะจีนสมัยใหม่กำลังผลิบาน

ภาพรูปวาดม้าแปดตัว-ม้ามงคล-หมึกจีน-xubeihong

02 ผลงาน

ในช่วงเวลาที่ ปิกัสโซ กำลังนำหมู่ศิลปินแหกขนบของศิลปะแบบเดิมๆ ด้วย Cubism อ.สวีกลับเลือกยืนหยัดในสาย Realism ถ่ายทอดความธรรมดาในชีวิต และวิพากย์สังคมอย่างถึงที่สุด

ผลงานของอ.สวีส่วนใหญ่ดูเผินๆจะคิดว่าเป็นแบบจีนดั้งเดิม คือเทคนิคหมึกจีนบนกระดาษ แต่ในรายละเอียด เรื่องมุมมอง องค์ประกอบภาพ และแรงบันดาลใจที่เปี่ยมด้วยทัศนคติแบบตะวันตก ทำให้ผลงานของอ.สวี แตกต่างออกไป แบบที่ไม่เคยมีมาก่อน

ภาพที่มีชื่อเสียง และเป็นที่นิยมของนักสะสมมากที่สุดของอ.สวี ก็คือคอลเลคชันรูปม้า (奔马图-Ben ma tu) ทั้งๆที่ในจีนก็มีศิลปินวาด
ภาพม้าไว้เป็นจำนวนมากตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ก็ไม่โดดเด่นเท่าคอลเลคชันนี้

การวาดภาพม้าของอ.สวีจะใช้หมึกจีนผสมกับเทคนิคแบบตะวันตก ทำให้ได้มุมมองใหม่ ได้รูปม้าที่มีกล้ามเนื้อสมจริง มีพลัง ด้วยการตวัดฝีแปรงเพียงไม่กี่ครั้ง

ในภาพม้าที่เป็นสัญลักษณ์ของอ.สวีนั้น เราจะเห็นได้ว่า ไม่มีตา เมื่ออ.เขียนมาถึงตาม้า จะใช้นิ้วปาดน้ำหมึกอย่างหนักแน่นหนึ่งที ให้เห็นแต่รอยขีด เสมือนเป็นแสงเงาที่โหนกคิ้ว แต่เมื่อมองไปในแต่ละรูป เราก็สามารถเห็นตาของม้าได้อย่างชัดเจนในใจ

03 ภาพม้า

สงครามที่เกิดขึ้นในจีน ส่งแรงสะเทือนในใจอ.สวีเป็นอย่างมาก จนต้องถ่ายทอดออกมาเป็นภาพม้าจำนวนมาก

ภาพม้าเหล่านี้มีความนัยที่ลึกซึ้งไปมากกว่าความสวยงาม ด้วยท่าทางที่เผ่นโผน องอาจ ม้าในหลายภาพมีขนแผงคอสะบัดไปในทิศทางตรงข้ามกับขนหาง ม้าของอ.สวี คือตัวแทนจิตวิญญาณความเข้มแข็ง การไม่ยอมจำนน ปลุกใจคนให้ฮึกเหิมและต่อสู้กับความยากลำบากในช่วงสงคราม

ภาพวาดหมึกจีนม้าวิ่งแปดตัว-รูปภาพม้ามงคล-ขาย-พร้อมส่ง

ท่ามกลางสภาพสังคมและการเมืองที่ไม่มั่นคง ม้าที่ทระนง องอาจของสวีเปยหง กลับวิ่งโจนทะยานไปข้างหน้าอย่างสง่างาม

04 ศิลปินของโลก
การที่อ.สวีเคยเดินสายแสดงผลงานในหลายประเทศ ทั้งยุโรปและเอเชีย ได้พบเจอคนมีชื่อเสียงมากมาย เช่นมหาตมะ คานธี หรือรพินทรนาถ ฐากูร ทำให้อ.สวีได้รับการยอมรับไปในวงกว้างทั่วโลก โดยมีจิตรกรชาวเอเชียน้อยคนนักที่จะได้รับการยอมรับในระดับนี้